Državna revizorska institucija (DRI) potvrdila je ono o čemu je VOICE pisao još u februaru prošle godine: industrijska zona u opštini Mali Iđoš u poslednjih desetak godina u više navrata je opremana novcem iz različitih državnih fondova, iako se zvanično nalazi u privatnom vlasništvu. Epilog: DRI je Višem javnom tužilaštvu u Novom Sadu dostavio informacije i dokaze o sumnjivim radnjama čelnika opštine Mali Iđoš sa privatnim holdingom. Sada se čeka potez tužilaštva.
VOICE je tada pisao da je model za opremanje privatne industrijske zone bespovratnim državnim novcem lokalna samouprava patentirala u saradnji sa Aleksanderom Samonigom, biznismenom iz Austrije, još 2004. godine. Tada je osnovano javno-privatno preduzeće Smol steps (Smol steps d.o.o.) u kojem je odnos kapitala 90 prema 10 odsto u korist austrijskog biznismena. Lokalna vlast je novcem iz državnih fondova infrastrukturno opremala privatnu industrijsku zonu, a potom vlasniku privatnog preduzeća platila znatnu sumu za ekproprijaciju.
VOICE je podsetio da je Zakon o javno-privatnom partnerstvu donet 2011. godine, odnosno sedam godina nakon početka saradnje Malog Iđoša i Smol steps holding i naveo izjavu Poverenika za informacije od javnog značaja Rodoljuba Šabića, koji je rekao da bi registar javnih ugovora trebalo da bude zasnovan na načelima zaštite javnog interesa i transparentnosti.
DRI je dostavio tužilaštvu informacije i dokaze o sumnjivim radnjama čelnika opštine Mali Iđoš sa privatnim holdingom. VOICE je u okviru istraživanja obelodanio i sadržaj dva ugovora od 6. avgusta 2007. godine. U jednom danu, opština je od privatnog preduzeća prvo kupila, a potom istom preduzeću isto zemljište izdala pod zakup od 99 godina. Povod za neobičnu transakciju bila je namera da lokalna samouprava u korist opremanja industrijske zone u vlasništvu privatnog holdinga konkuriše za državna sredstva kod tadašnjeg Nacionalnog investicionog plana (NIP).
“Na osnovu podataka do kojih smo došli i koje smo utvrdili u toku sprovođenja revizije kod subjekta revizije opštine Mali Iđoš, stekli smo uverenje da je potrebno obavestiti nadležne državne organe o postupanju u vezi sa ugovorima koji su predmet vašeg interesovanja”, navodi se u odgovoru DRI na pitanje VOICE.
VOICE se Državnoj revizorskoj instituciji obratio nakon uvida u “Izveštaj o reviziji konsolidovanih finansijskih izveštaja Završnog računa budžeta i pravilnosti poslovanja Opštine Mali Iđoš za 2014. godinu”. Izveštaj, između ostalog, sadrži niz uočenih nepravilnosti, a o kojima je pisao VOICE, o poslovnim odnosima u vezi sa industrijskom zonom u Feketiću između opštinskih čelnika iz Saveza vojvođanskih Mađara i privatnog partnera Aleksandera Samoniga, državljanina Austrije koji je u Srbiji osnovao mrežu preduzeća. Da podsetimo, opština Mali Iđoš osnovala je još 2004. godine sa Aleksanderom Samonigom Smol steps doo za upravljanje industrijskim parkom u Feketiću. Iako manjinski partner sa svega 10 odsto vlasništva u kapitalu, opština Mali Iđoš je neposredno finansirala ili konkurisala za državna sredstva za infrastrukturno opremanje privatnog industrijskog parka u Feketiću.
Stvarno zemljište i fiktivne transakcije
U posebnom odeljku izveštaja „Industrijska zona u Malom Iđošu“, Državni revizor navodi da je ugovorom o kupoprodaji 6. avgusta 2007. godine između prodavca Smol steps holding i opštine Mali Iđoš, lokalna samouprava pribavila zemljište ukupne površine 4 ha 84 a 62 m2. Ugovorena cena iznosi jedan evro po kvadratnom metru, odnosno ukupno 48.464 evra. Iako se u članu 7 ugovora navodi da prodavac Smol steps holding potvrđuje da je primio ugovoreni iznos naknade za kupovinu predmetne nepokretnosti. Kako je VOICE već pisao, i u samom ugovoru se navodi da je obaveza kupca, odnosno opštine Mali Iđoš, da „podnese zahtev Nacionalnom investicionom Planu cilju pribavljanja sredstava predviđenih za izgradnju infrastrukture“, kao i „da će ugovor biti automatski poništen ukoliko opština ne dobije sredstva od NIP“. U slučaju da opština ne dobije sredstva, dužna je da vrati predmetnu nepokretnost Smol steps holdingu bez naknade. Odmah potom, zaključen je i ugovor o dugoročnom zakupu zemljišta sa Smol steps holdingom čiji je predmet zakup zemljišta na 99 godina. Predmet ugovora bilo je isto zemljište. Smol steps holding se obavezao da će na ime zakupnine za svaku godinu platiti iznos koji se pomnožen sa 99 godina volšebno poklopio sa iznosom iz kupoprodajnog ugovora- 48.464 evra. U U ugovoru se navodi da je zakupodavac ovaj iznos isplatio „u celosti odmah po potpisivanju“. Oba ugovora sa vlasnikom Smol steps holdinga Aleksanderom Samonigom, državljaninom Austrije, potpisao je Ištvan Siđi (SVM), tadašnji predsednik opštine. Državnom revizoru nisu dostavljeni dokazi da je opština Mali Iđoš isplatila sredstva Smol steps holdingu, niti da je izvršena uplata 99-godišnjeg zakupa, piše u izveštaju DRI.
Da su ugovori, kako je VOICE pisao, fiktivno sklopljeni u cilju dobijanja novca iz NIP-a za opremanje privatne industrijske zone, takođe potvrđuje izveštaj državnog revizora. “2009. godine opština Mali Iđoš zaključila je sporazum o naknadi za eksproprisanu nepokretnost sa Smol steps holding doo iz Novog Sada. Među površinama za koje je Smol steps holding primio naknadu našle su se i dve parcele ukupne površine od nešto više od 50 ara koje su, prema ugovoru iz 2007. godine, postale opštinsko vlasništvo. Kako je VOICE pisao, opština Mali Iđoš je iz republičkog budžeta 2009. godine dobila sredstva za troškove eksproprijacije radi infrastrukturnog opremanja privatne industrijske zone. Najveća površina od preko 11 hektara, za koju je isplaćena naknada za eksproprijaciju, bila je u vlasništvu Smol steps holding. “Prema izjašnjenju odgovornih lica, navedene parcele nalaze se u industrijskoj zoni pored autoputa u površini od 1.000 hektara koja je podeljena u šest zona. Navedenim sporazumom obuhvaćene su i parcele koje su bile predmet kupoprodaje i izdavanja u zakup“, navodi se u izveštaju DRI.
Ukupna suma koja je iz državnog budžeta Smol Steps holdingu isplaćena za eksproprijaciju iznosila je, prema utvrđenoj ceni metra kvadratnog, najmanje 70.000 evra, gotovo dvostruko više od upisanog kapitala stranog investitora pri osnivanju doo Smol steps.
Šta je još utvrdila revizija?
U izveštaju DRI napominje se da u toku postupka revizije, državnom revizoru nisu dostavljeni sledeći podaci:
• odluke na osnovu kojih je opština prvo kupila a potom izdala u 99-godišnji zakup iste parcele po istvoetnoj ceni radi dobijanja državnog novca za opremanje privatnog zemljišta.
• podaci koliko je opština uložila sredstava u opremanje industrijske zone
• dokazi da li je opština učestvovala u radu doo Smol steps, zajedničkog preduzeća opštine Mali Iđoš i privatnog partnera Smol steps holding Aleksandera Samoniga
U izveštaju se takođe napominje da:
• javnosti nije omogućen uvid u službeni list opštine u kome je objavljen sporazum o strateškom interesu i ugovor o osnivanju zajedničkog Smol steps holdinga. Dokument koji sadrži ugovor koji su od 31. maja 2004. potpisali Pal Karolj (SVM), tadašnji predsednik SO Mali Iđoš i Aleksander Samonig, dostavljen je državnom revizoru na zahtev.
• U konsolidovanom računu opština Mali Iđoš nije prikazala vrednost kapitala u visini od 177 hiljada dinara u preduzeću doo Smol steps.
• Opština Mali Iđoš nije pokrenula postupak prinudne naplate prema Smol steps holdingu koji, zaključno sa 2014. godinom, nije izmirio porez na imovinu u visini od 967 hiljada dinara. „Sa dužnikom Smol steps holding opština je 2004. godine osnovala preduzeće Smol steps za upravljanje industrijskim parkom“, napominje se u izveštaju DRI.
Inače, zahtevi za pristup informacijama od javnog značaja koje je, početkom prošle godine, VOICE upućivao na adresu lokalne samouprave u vezi sa poslovnim odnosima maloiđoških čelnika iz redova SVM i Aleksandera Samoniga – naišli su na zid ćutanja koji je “popustio” tek nakon intervencije Poverenika. O političkim potezima i privatnim poslovima funkcionera iz SVM, neprekidnih učesnika u lokalnoj vlasti od 2000. godine, jednako su ćutali i ćute svi njihovi koalicioni partneri od DS, SPS, G17 plus do aktuelnog parnera SNS. Da gotovo deceniju kasnije, upravo inicijator ideje o opštinsko-privatnom partnerstvu obrađuje oranice u privatnoj industrijskoj zoni opremanoj državnim novcem, potvrdio je konačno sam Pal Karolj. Napominjući da „ne ore on lično, već njegovi sinovi“, Pal Karolj je rekao da „ne vidi u čemu je problem“.
“Kako bi državni organi utvrdili eventualne nezakonitosti iz njihove nadležnosti, to smo i učinili dostavljanjem pisane informacije sa dokazima Višem javnom tužilaštvu u Novom Sadu”, saopšteno je iz Državne revizorske indstitucije. VOICE se zahtevom za pristup informacijama od javnog značaja obratio Višem javnom tužilaštvu i očekuje odgovore.
Ranka Ivanoska (VOICE)
